Podczas cotygodniowej wizyty na targu natrafiłam na prawdziwy skarb, w postaci krajowych moreli z okolic Łącka. Wiem, co mówię – jadłam morele w różnych krajach Europy, lecz takie prawdziwe, o intensywnym smaku i aromacie, napotkałam tylko u nas i na Węgrzech (zwłaszcza przy drodze we wsi Tiszaörs na Wielkiej Nizinie). Reszta, wliczając w to śliczne greckie morele oraz dorodne importowane na sąsiednich targowych stoiskach – ładne, ale bez smaku. Nabyłam więc 10 kg łąckich moreli i właśnie smażę z nich powidła, na wolniutkim ogniu, mieszając co chwila drewnianą łyżką. Aby uwolnić się od konieczności pamiętania proporcji cukru do owoców – warzę powidła bez cukru. Wkładam na gorąco do słoików, zakręcam i jeszcze pasteryzuję w piekarniku 120 stopni C przez 20 minut. I trzymają świetnie przez całą zimę, a ostatnio nawet przez dwie zimy :).
Owoce moreli widziane z punktu widzenia dietetyki zachodniej są bogatym źródłem witamin C i A (beta-karoten), potasu, miedzi, żelaza oraz błonnika, zarówno nierozpuszczalnego, jak i rozpuszczalnego. Ten drugi (w morelach występujący w stosunku 1:1 z nierozpuszczalnym) wspomaga utrzyanie właściwego stężenia cholesterolu we krwi.
Zawierają też liczne inne antyoksydanty, m.in. kwercetynę, proanthocyjanidyny, katechiny, kwas kumarynowy i inne. Dzięki zawartości karotenoidów (w tym luteiny) i ksantofili chronią oczy przed degeneracją związaną z procesami starzenia. Morele, bogate we flawonoidy (szczególnie katechiny) mają działanie antyzapalne; naukowcy odkryli, że katechiny blokują aktywność prozapalnego enzymu COX-2. Mogą również chronić naczynia krwionośne przed uszkodzeniem wywołanym przez chroniczny stan zapalny, co przekłada się m.in. na normalizację ciśnienia krwi.
Medycyna chińska charakteryzuje morele jako neutralne do ciepłych termicznie, o smaku słodkim i kwaśnym. Ich kanały wnikania do organizmu to żołądek i płuca.
Działanie: tworzą płyny ciała, nawilżają płuca i jelita. Z powodu wysokiej zawartości żelaza i działania ogrzewającego owoce moreli (w postaci świeżej, suszonej, powideł lub kompotu) zaleca się kobietom w ciąży.
Kiedy zaczęłam pestkowanie przypomniała mi się prastara, mądra dietetyka chińska, „cudowne dziecko empirii”. Zanotowała ona następujące działanie pestek moreli:
- Zatrzymują kaszel, także astmatyczny, łagodzą świszczący oddech i astmę,
- Przekształcają duszący, zalegający śluz połączony z uczuciem ucisku w klatce piersiowej, zablokowaniem nosa.
- Łagodnie udrażniają jelita.
TCM zalecała je przeciw astmie, kaszlowi, gazom jelitowym i flegmie (jako dodatek do kleiku ryżowego), a także dla zdrowia i kobiecej piękności (w postaci koktajlu). Otóż Azjatki, nie tylko w Chinach, popijają notorycznie
Napój piękności:
1 łyżeczka zmielonych pestek moreli (obranych ze skórki lub nie)
1 łyżeczka miodu
Kilka kropel sokuz cytryny
Zalać 1 szklanką letniej wody, wypić.
Napój ten sprawia, że skóra staje się świetlista. Jego działanie od wewnątrz polega na nawilżeniu jelit, co zapobiega zaparciom, związanych z przesuszeniem śluzówki. Poprzez usprawnienie procesów eliminacji, napój przyczynia się do ogólnego odtrucia, a przez to odmłodzenia organizmu. Napój ten porusza zastoje w dolnych partiach ciała – w tym celu należy pić go w wersji bardziej gorzkiej. Co ciekawe, ma także działanie obniżające ciśnienie krwi.
Zachodnia medycyna ostrzega przed pestkami moreli, które jakoby są silnie toksyczne z powodu zawartości m.in. amigdaliny. Największa koncentracja owych fitotoksyn występuje na czubku pestki, toteż dla wszelkiej pewności można czubki te pościnać. Toksyczność pestek moreli osłabia zdjęcie skórki, gotowanie i dodatek cukru. I dla wszelkiej pewności nie przekraczać dawki 12 pestek na dzień dla dzieci i 60 dla dorosłych. Skądinąd wiadomo, że amigdalina jest toksyczna głównie dla słabych, zmutowanych komórek organizmu (stąd jej przydatność w leczeniu nowotworów) – dla zdrowych nie. A Azjatki piją napój od stuleci i nie umierają od niego, za to trudno określić ich wiek…
W poście wykorzystałam informacje zawarte w książkach:J. Koestner: Terapia pożywieniem, Łódź 2014P. Pitchford: Odżywianie dla zdrowia, Łódź 2010na stronach:
http://www.askdrmao.com/natural-health-dictionary/apricot/http://www.botanical-online.com/english/medicinalapricot.htm
oraz na wykładach Dr Agnieszki Krzemińskiej Dietetyka wg TMC