Prolaktyna jest hormonem wydzielanym przez komórki przedniego płata przysadki mózgowej (gruczołu dokrewnego, który na zasadzie sprzężenia zwrotnego „współpracuje” z podwzgórzem). Wydzielanie prolaktyny jest pobudzane przez co najmniej dwa peptydowe neurohormony podwzgórzowe – tyreoliberynę (TRH) oraz wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP). Wydzielanie prolaktyny jest hamowane przez działanie dopaminy. Prolaktyna pełni wiele funkcji, jednak jej najlepiej poznanym działaniem fizjologicznym jest pobudzanie wydzielania mleka w czasie laktacji (stąd zresztą jej nazwa). Ponadto wpływa ona na czynność ciałka żółtego, na czynność gonady męskiej i warstwy siateczkowatej kory nadnerczy. Prolaktyna działa immunostymulacyjnie. W nadmiarze hamuje wydzielanie gonadotropin z przysadki.
Wysoki poziom prolaktyny występuje fizjologicznie w czasie ciąży i karmienia piersią. W innych przypadkach jest niekorzystny.
Stan chorobowy spowodowany nadmiarem prolaktyny jest określany jako hiperprolaktynemia. Nie ma dokładnych danych epidemiologicznych dotyczących hiperprolaktynemii, lecz ocenia się, że jest to zaburzenie stosunkowo częste. Przyjmuje się, że nawet 1/3 przypadków wtórnego braku miesiączki u kobiet ma związek z hiperprolaktynemią.
Dietetyczny komponent hiperprolaktynemii
wiąże się z nadmiarem cukrów prostych (w tym słodyczy, alkoholu, pieczywa, makaronów z białej mąki itp.), który prowadzi do zaburzeń hormonalnych związanych z nadmiernym wydzielaniem insuliny. Dietetycznym antidotum na wysoką prolaktynę jest więc dieta nisko glikemiczna, z przewagą warzyw (zwłaszcza zielonych liści), zawierająca zdrowe, przeciwzapalne tłuszcze i dobrej jakości białka, zarówno roślinne (strączki, orzechy, pestki) jak i zwierzęce (jajka, mięso ze zwierząt wypasanych na łąkach/z wolnego wybiegu, trochę nabiału zwłaszcza owczego/koziego).
Najczęstsze przyczyny hiperprolaktynemii:
wysoki poziom estrogenu (endogennego lub z pigułek)
leki, takie jak przeciwdepresanty z grupy SSRI, przeciwpsychotyczne i inhibitory pompy protonowej
niedoczynność lub nadczynność tarczycy
choroby nerek/wątroby
nadmierne spożycie alkoholu
przewlekły stres
prolactinoma – łagodny guz przysadki
Objawy wysokiej prolaktyny:
nieregularne miesiączki lub ich brak,
objawy napięcia przedmiesiączkowego,
utrata libido,
suchość pochwy,
bóle piersi,
bóle głowy,
trądzik,
hirsutyzm lub zarost.
Wysoka prolaktyna jest jedną z kilku przyczyn nadmiaru androgenów i może być mylona z zespołem policystycznych jajników lub PCOS.
Diagnozowanie hiperprolaktynemii
U kobiet niebędących w okresie laktacji prolaktyna powinna być mniejsza niż 500 mIU / l lub 23 ng / ml (a najlepiej mniej niż 300 mIU / l lub 14 ng / ml).
W przypadku lekko podwyższonej prolaktyny w zakresie od 300 mIU / L do 500 mIU / L można rozważyć naturalne leczenie.
Naturalne sposoby na obniżenie poziomu prolaktyny
- Ureguluj gospodarkę insulinową i stężenie cukru we krwi.
- Zadbaj o dietę bogatą w zdrowe białka i tłuszcze, minerały, mikroelementy i fitozwiązki.
- Ogranicz alkohol, zwłaszcza piwo, ponieważ jęczmień stymuluje prolaktynę. Dlatego tradycyjnie przepisywano piwo w celu zwiększenia laktacji. Nie przekraczaj czterech drinków tygodniowo.
- Sprawdź tarczycę.
- Zmniejsz stres dzięki medytacji/modlitwie, jodze, długim spacerom i wszelkim formom świadomego ruchu nastawionego na kontakt z ciałem (a nie na przesilanie ciała).
- Rozważ suplementację witaminą B6, która obniża poziom prolaktyny poprzez zwiększenie dopaminy, flawonoidami, cynkiem. Pomocne zioła to m.in. lukrecja, ashwaganda, niepokalanek. Ten ostatni (Vitex agnus-castus) może znacznie obniżać poziom prolaktyny.
https://www.doz.pl/czytelnia/a12371-Wysoki_poziom_prolaktyny_8211_o_czym_moze_swiadczyc_i_jakie_sa_objawy
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12809367/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12841542/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/501547/